KÜMBET/ARI KOVANI/KONİK/KUBBE HARRAN EVLERİ - ŞANLIURFA

Şanlıurfa’nın en önemli kültür miraslarından biri olarak öne çıkan Harran Kümbet Evleri, yaklaşık 200 yıl önce inşa edilmiştir 

İki asrı aşkın geçmişiyle merak uyandıran Harran Kümbet Evleri, büyüleyici iç ve dış tasarımlarıyla kendine has bir mimariye sahiptir

Harran Kümbet Evleri, özgün bir mimariyle inşa edilen kerpiç evlerden oluşmaktadır. Tarihi sit alanı içerisinde koruma altında bulunan bu evler, her odanın üstünde bulunan konik kubbeleriyle dikkat çekmektedir

Bölgenin zengin tarihini ve kültürel dokusunu enfes bir mimariyle harmanlayan Harran Evleri, görenleri kendisine hayran bırakmaktadır

 Kubbe Evler, 5 metreye kadar varan yüksekliğe sahip kubbeleri, 30-40 tuğla dizisiyle örülerek inşa edilmiş ve özel inşaat teknikleri sayesinde benzersiz bir görünüm kazanmışlardır

Evlerin yapımındaki harçta kullanılan gül yağı, pişmiş toprak ve yumurta akı gibi malzemeler, yapıları sağlam tutarken öte yandan bölge iklimine uygun bir yalıtım da sağlamaktadır

Şanlıurfa’nın Harran ilçesi, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan, dünyanın en eski yerleşim yerlerinden birisidir. Harran ile özdeşleşen Kümbet Evler ise 1979 yılından bu yana arkeolojik ve kentsel sit alanı olarak varlığını sürdürmektedir

Harran Evleri'nin yapımı hakkında anlatılana göre,dönemin kralı, kendisinden izinsiz yerleşim yeri kurmayı yasakladığı için var olan evlerden yüksek vergi alınmasını emretmiş. Halk da buna çözüm olarak küçük kireç taşlarını harç koymadan üst üste yığarak bu evleri yapmışlar ve böylece vergi memurları geldiğine evlerini kolayca yıkıp, gittiklerinde ise tekrar yaparlarmış. Rehberimizin bize anlattığına göre ise, vergi vermeyenlerin evinin kilit taşı denen ve evi ayakta tutan taşını vergi memurları çekip alarak evin yıkılmasını sağlayarak verilmeyen vergi için ev sahibini cezalandırırlarmış

İlkel fakat gerçek bir eko-mimari ürünü olan Harran Kümbet Evleri (Arı Kovanı) diye de bilinmektedir. Kare, ya da kareye yakın prizmatik bir temel üzerine indirme tekniğinde tuğlalardan yapılmıştır

İç kısımları çok odalı olan bu evlerin ilginç bir özelliği de tek bir odasında soba yakılsa bile tüm odaları ısıtacak bir sisteme sahip olmasıdır. Zaten herkes akraba olduğundan evler içeriden birbirine bağlı olarak yapılmıştır. İnanılmaz bir mimari ile inşa edilmiş olan evler, günümüzün mimarları tarafından da hayranlık duyulan bir yapı özelliğindedir

Harran'da artık modern evler yapıldığından, kubbeli evler terk edilmektedir. İlçe merkezinde birkaç ev ''kültür evi''adı ile restore edilip, ziyarete açılmıştır. Çevrede kullanılan geleneksel eşyalar bu evlerin içinde ve dışında sergilenmektedir. Bölgenin iklim koşullarına uygun şekilde tasarlanan Kubbe Evler'in en büyük özelliği yazları serin, kışları ise sıcak olması olduğu gibi hemen karşısında gölgelenmek için çadırlar, binmek için develer, öğütülmek üzere buğdaylar ve giyilmek için yöresel kıyafetler görmek mümkündür

HARRAN KÜMBET EVLERİN İÇ KISMI VİDEO

Harran Evleri'nin turistik olmasının dışında evlerin yakınında Harran Ovasında yapılan ''Pamuk'' üretimi de Şanlıurfa'da tarıma dayalı sanayinin gelişebilmesi için büyük önem taşımaktadır