RİVA (ÇAYAĞZI)--BEYKOZ-İSTANBUL

Riva (Çayağzıköyü), kuzeyinde Karadeniz’in uzandığı, güneyinde
 Paşamandıra köyünün arzı endam ettiği, doğusunda Göllü ve batısında Anadolufeneri köylerinin yer aldığı güzel bir Beykoz köyüdür. Köyün kuruluşunun Cenovalılara kadar gittiği söylenmektedir.
 Rumca; “bataklık ve sulu yer” demek olup, buranın arazisi de ilk zamanlar bu şekildeydi. Sonradan arazinin kenarına kurulan yerleşme, aynı adla anılır oldu.

Kelime mânâsıyla, Rumca'da; “su kenarındaki yerleşme” olan bu kelime, Osmanlılar'a da aynen geçerek, Karadeniz kıyısındaki bir köyün adı olmuştur (Rumca karşılığı; “Rhebas”tır).

Riva (Çayağzı) Köyü, Riva Çayı’nın denize döküldüğü yerin doğu kısmında kalıyor olması dolayısıyla bu isimle adlandırılmış ancak daha sonra adı Çayağzı olarak değiştirilmiştir. Köyde sebze ve meyvecilik ile et ve süt hayvancılığı yapılmaktadır. Köylülerden bazıları balıkçılıkla uğraşmaktadır.

 

Elmas Burnunu’nun batısında yer alan Ömerli’den gelen Riva (bir başka adıyla Irva) deresinin denize döküldüğü yerde Yoros Kalesi’nin Türklerin eline geçmesiyle aynı dönemde zaptedilen ve hem Boğaz girişinin hem de arkadan Yoros Kalesi’nin emniyetinin sağlandığı Riva Kalesi bulunmaktadır

Batıya açılan bir kapısı ile içerisine girilen Riva Kalesi’nin, küçük avlusundan geçilerek daha yüksek olan iç kaleye girilir. Genellikle kalenin yapımında taş kullanılmıştır. Bununla birlikte yer yer tuğla örgülere de rastlanılmaktadır. Oldukça küçük sayılabilecek olan bu kale gerek ifade ettiği stratejik önem bakımından gerek gösterdiği yapı özellikleri açısından Marmara kıyısındaki Eskihisar veya Yoros Kalesinden farklılık gösterir.
Kapıların yuvarlak taş kemerleri, mahzenler ve geniş mazgallar buranın on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıl İstanbul kaleleri ile benzerlik gösterdiği intibaını uyandırmaktadır. Bugünkü kale on dördüncü yüzyılda Yıldırım Bayezid devrinde Türklerin eline geçen kale ile aynı kale değildir. İstanbul’un işgalinin ardından İngilizler tarafından tahrip edilen kale günümüzde stratejik önemini kaybetmiş, bir gezi yeri olarak hizmet vermektedir.